Charter Document - 02330178
Charter Number: 02330178
Cartulary Title: Nouvelle Histoire de l'Abbaye Royale et Collégiale de Saint-Filibert et de la Ville de Tournus
Charter Language: Latin
Charter Origin: Religious
Charter Type(s): Transfer
Date: 1281
Date Type: Internal, A.D.
View Map
Cartulary Title: Nouvelle Histoire de l'Abbaye Royale et Collégiale de Saint-Filibert et de la Ville de Tournus
Charter Language: Latin
Charter Origin: Religious
Charter Type(s): Transfer
Date: 1281
Date Type: Internal, A.D.
View Map
Charter:
Nos Frater Johannes miseratione divina humilis Abbas Trenorchiensis totusque ejusdem loci conventus Amedeus de Sabaudia Dominus Baugiaci et Sibilla uxor ejus notum facimus universis presentes litteras inspecturis quod cum controversia verteretur inter nos Abbatem et Conventum predictos nomine nostro et Officialium nostrorum dicti loci necnon et Prioris prioratus de Villario immediate spectantis ad monasterium nostrum Trenorchiense ex una parte et nos Dominum et Dominam Baugiaci et homines de castellania et districtu nostro Cuysiriaci ex altera super eo videlicet quod nos dicti Abbas et Conventus asserebamus quod Castellanus Cuysiriaci et homines predicti injuste et in prejudicium nostrum et gravamen scindebant quercus et ligna et ligna capiebant in nemoribus nostris videlicet Molliraudrant Juchaut erectis veteribus la Myserete Rippa dou Tilley Bletonney Bigotere Rampeyre Moille Sole Rippa quercuum Pissour Faugis de Pristiaco Eschannot Sayon Fougey Myserey et in quibusdam aliis rippis Item super eo quod dicti homines injuste terras excolebant ad nostrum monasterium pertinentes preter assensum nostrum Item super eo quod Castellanus Cuysiriaci posuerat blerium in terris moventibus a domo Pristiaci et de novo Item super eo quod homines Domini Baugiaci aliqua de mansis tailliabilibus domus Pristiaci ad Trenorchiense monasterium spectantis contra voluntatem nostram et contra jus et contra terre consuetudinem detinebant Item super eo quod Dominus Hugo quondam Curatus Ecclesie de Chevroux dederat in puram elemosinam Ecclesie Trenorchiensi quedam prata sua sita in preria Pontis Vallium et quosdam alios redditus Item quasdam terras arabiles in parochia Pontis Vallium existentes in quorum omnium monasterium Trenorchiense per se vel per alium fuerant in possessione post mortem dicti Domini Hugonis et dictis rebus spoliatum postmodum per prepositos Domini Baugiaci Item super eo quod ex permutatione terrarum domus de Chevroux quas occupat stagnum dicti loci debebant assignari a Domino Baugiaci prefati domui de Chevroux septem libre viennenses in reditibus vel septem vigenti libre viennenses in pecunia ad opus dicte domus nobis solvi debebant quod minime factum fuerat Item super bobus runcinis arietibus et quibusdam aliis mobilibus captis apud Pristiacum domum de Chevroux et apud Bisiacum a gentibus Domini Baugiaci minus juste Item super eo quod nos dicti Abbas et Conventus asserebamus quod Dominus Baugiaci erexerat furchas in terra nostra apud Bisiacum et plures servientes apud Bisiacum posuerat cum non debeat ibidem habere nisi Prepositum Item super eo quod in colungiis sive mansis que ad gardam pertinent ipse levat plures gallinas quam duas cum duas tantum habere debeat Item super eo quod multe injurie et violentie nobis illate sunt a gentibus Domini Baugiaci in predictis locis Pristiaci et Bisiaci contra tenorem litterarum super hoc confectarum sigillis predictorum Domini et Domine sigillatarum Item super eo quod Celerarius Trenorchiensis et Prior de Villario asserebant dictum Dominum Baugiaci exercere minus juste jurisdictionem in homines dictorum Celerarii et Prioris ad dictum monasterium spectantes et in terra Baugiaci commorantes Et super eo quod nos predicti Dominus et Domina pro nobis et Castellano ac hominibus districtus et castellanie nostre de Cuysiriaco asserebamus nos et dictum Castellanum ac homines predictos habere usagium capiendi et scindendi ligna et etiam depascendi animalia in nemoribus supradictis a tempore a quo non exstat memoria necnon etiam nos fuisse et esse in possessione vel quasi a tempore a quo memoria non exstat exercendi jurisdictionem omnimodam in terra et hominibus predictorum Cellerarii et Prioris et furcas tenuisse et habuisse apud Bisiacum in loco ubi site sunt Et super eo quod nos dicti Dominus et Domina petebamus quingentas libras Parisienses a predictis Abbate et Conventu pro eo quod nobis et nostris predecessoribus multis temporibus retroactis non fuerat plenaria satisfactum de tota summa pecunie et bladi nobis debita pro garda Bisiaci Et super eo quod nos dicebamus nos jus habere exercendi bleriam in terris hominum nostrorum de castellania Cuyseriaci tenentium terras dictorum Abbatis et Conventus Pristiaci et de taschia et censiva ipsorum existentium Item super eo quod dicti Abbas et Conventus in prejudicium vie publice castellane Cuysiriaci et nostrum et hominum predictorum fecerant minus juste fossata et stagna Item super eo quod nos asserebamus nos juste tenere et possidere res que fuerunt dicti Domini Hugonis Presbyteri ut pote quia fuerant et erant de manso tallia bili nostro Item super aliis querelis questionibus violentiis damnis et injuriis Tandem dicte discordie questiones et querele hinc et inde habite sopite sunt in hunc modum de consensu omnium nostrum Abbatis et Contus Domini et Domine Baugiaci predictorum pro nobis et heredibus seu successoribus nostris mediantibus probis viris Concordatum est enim inter nos quod due partes dictorum nemorum prout limitate sunt per bonos viros remaneant nobis predictis Abbati et Conventui libere et immunes ab omni usagio ita quod nos Dominus et Domina Baugiaci et Castellanus noster Cuysiriaci ac homines supradicti non possumus nec debemus ibidem scindere ligna capere vel deportare seu aliquod usagium de cetero reclamare ymo de dictis duabus partibus nos Abbas et Conventus nostram possumus facere omnimodam voluntatem et nos dicti Dominus et Domina Baugiaci et heredes seu successores nostri debemus dictos Castellanum et homines compellere ad abstinendum ab omni usagio in predictis duabus partibus exceptis illis hominibus qui in predictis nemoribus habent usagium suum ab antiquo sub certo servitio in quibus nihil est propter hoc immutatum exceptis etiam hominibus Domini Hanrici de Pagneyo et Guillelmi ejus filii et Domini Regnaudi de la Serree Militis de quibus nos non intromittimus Et si vellent ipsi vel aliqui ipsorum in dictis nemoribus uti violenter nos predicti Dominus et Domina dictis Abbati et Conventui prestabimus auxilium et juvamen In alia vero tertia parte dictorum nemorum per probos viros limitata nos Dominus et Domina Castellanus et homines nostri plenum habebimus usagium scidendi ligna capiendi et deportandi ad omnia necessaria animalia paschendi pro quadraginta bichetis avene ad mensuram Trenorchiensem solvendis apud Pristiacum annuatim mandato nostro Abbatis et Conventus predictorum ad festum beati Martini hyemalis Ita quod nos Abbas et Conventus predicti et homines nostri non poterimus nec debebimus in dicta tertia parte dictorum nemorum ligna scindere vel capere per nos vel per alium seu etiam deportare vel animalia depascere Et si cessaretur in solutione dicte avene ad terminum supradictum et Castellanus Cuysiriaci qui pro tempore esset super hoc requisitus elapsis quindecim diebus post requisitionem nostram Abbatis et Conventus vel mandati nostri non compelleret dictos homines ad solutionem dicte avene plenarie faciendam ex tunc dicti homines et singuli eorum si inventi fuerint in predicta tertia parte utentes scindentes ligna capientes a forestariis nostris Abbatis et Conventus poterunt pignorari quotiescumque inventi fuerint pro tribus solidis parisiensibus nomine emende solvendis ad opus nostrum Abbatis et Conventus Tenebuntur etiam pro rescossa si quam facerent dictis forestariis in aliis tribus solidis parisiensibus quousque nobis Abbati et Conventui vel mandato nostro de dicta avene quantitate fuerit plenarie satisfactum Pro animalibus vero jumentis depascentibus in casu predicto in dicta tertia parte nemoris levare poterunt forestarii nomine quo supra quatuor denarios parisienses pro quolibet grosso animali et duos denarios parisienses pro quolibet minuto animali quousque nobis Abbati et Conventui vel mandato nostro de dicta avene quantitate fuerit integre satisfactum omnibus emendis jam commissis in sua remanentibus firmitate Et de dictis emendis debet credi forestariis nostris Abbatis et Conventus uni vel pluribus secundum quod aliis forestariis credi consuevit Et Castellanus Cuysiriaci qui pro tempore fuerit tenetur compellere dictos homines ad solvendas dictas emendas juxta possibilitatem eorum si eos incidere contigerit in eisdem Et si contigeret dictam tertiam partem a dictis hominibus extirpari destrui vel inutilem fieri ita quod propter hoc dicti homines cessarent in solutione dicte avene dicta tertia pars ad nos Abbatem et Conventum redibit pleno jure libera ab omni usagio pro facienda nostra omnimoda voluntate et ex tunc dicti homines ad predictam avene quantitatem solvendam minime tenebuntur Forestarii vero ex parte nostra Abbatis et Conventus positi si inveniant dictos homines in dictis duabus partibus scindentes ligna capientes et ea deportantes poterunt eos pignorare et emendam levare usque ad summam quinque solidorum parisiensium pascentes vero animalia poterunt pignorare in dictis duabus partibus et emendam levare usque ad sommam de animalibus superius pretaxatam Concordatum est etiam quod homines nostri Domini et Domine in castellania Cuysiriaci commorantes non possint excolere terras ad domum Pristiaci pertinentes que per dictos homines culte non fuerint a quinque annis citra et que exculte fuerint et excoli per triennium desierunt absque ipsius Abbatis vel mandati sui voluntate Concordatum est etiam quod nos Dominus et Domina Baugiaci et nostris in terris ad domum de Pristiaco pertinentibus et infra fines seu terminos domus Pristiaci existentibus blerium seu blerios non possimus ex nunc in antea ponere vel habere eo non obstante quod in ipsis aliquando blerios posuimus et habuimus Concordatum est etiam quod homines nostri Abbatis et Conventus Domini et Domine Baugiaci ex nunc in antea non possint minuere vel in dotem dare seu alienare mansos vel terras mansorum tailliabilium et explettabilium absque dominorum voluntate et assensu Concordatum est etiam quod prata et res que fuerunt quondam Domini Hugonis de Pontevallium Presbyteri que et quas nos Dominus Baugiaci nunc tenemus ad manum nostram remaneant nobis Abbati et Conventui supradictis ita tamen quod nos Abbas et Conventus predicti de rebus predictis a Domino Baugiaci si ei placeat recipere tenemus excambium ad arbitrium proborum virorum in locis et rebus equivalentibus et proximioribus domui de Pristiaco supradicte Preterea concordatum est quod Prepositus Bisiaci non poterit prohibere vel bannum imponere ne vinum seu racemi vendantur in villa Bisiaci tempore vendemiarum et quod Prior dicti loci pro tempore consimile bannum non possit ibi ponere vel prohibitionem facere quominus homines Bisiaci libere vendere possint vina sua pro sue libito voluntatis ita quod sidicta prohibitio fieret vel bannum imponeretur ab eisdem vel altero ipsorum dicta prohibitio vel banni impositio nullam habeat roboris firmitatem De gallinis autem colungiarum Bisiaci concordatum est quod tenor littere servetur et amplius non levetur licet colungia in plures dividatur Item concordatum est quod Prepositus Bisiaci pro tempore non possit ibidem ponere aliquos servientes qui ratione officii possint aliquid exigere vel debeant ab hominibus predictis Bisiaci nisi tantum jura et usagia nostra Domini Baugiaci et Prepositi nostri secundum quod in litteris super hec confectis continetur Item concordatum est quod Prepositus Bisiaci ab illis hominibus Bisiaci qui mere ad dominium Ecclesie Trenorchiensis pertinere noscuntur nihil exigere possit preter quam ab hominibus qui ad gardam nostram Domini Baugiaci olim impositam tenentur prout in litteris super hoc confectis plenius continetur Item concordatum est quod nos Dominus Baugiaci habeamus bannum sanguinis et cognitionem in hominibus colungiis et mansis Bisiaci in quibus habemus tailliam determinatam pro garda in aliis vero bannum sanguinis vel cognitionem non habemus omne vero dominium et omnes clamores ad Priorem Bisiaci in omnibus hominibus dicte ville Bisiaci preterquam bannum sanguinis in hominibus de mansis et colungiis ad gardam Domini de Baugiaco spectantibus pertinebunt exceptis etiam criminibus adulterii furti et homicidii que crimina punientur et de hiis cognoscetur secundum tenorem litterarum super hoc confectarum et quod cognitio et punitio delinquentium in viis publicis parochiatus Bisiaci ad Dominum Baugiaci pertineant pleno jure Item concordatum est quod furche Bisiaci removeantur a terra Prioris et ponantur alibi in terra Domini Baugiaci Item concordatum est quod in domo prioratus de Bisiaco assisias nos Dominus Baugiaci vel gentes nostre de cetero non tenebimus Item concordatum est quod Prepositus Bisiaci saisinam factam per Priorem in villa Bisiaci vel per mandatum ejus non impediat vel perturbet in locis ejus in quibus Prior habet dominium et clamores Concordatum est etiam quod animalia hominum Bisiaci amodo non signentur Item concordatum est quod littere Domini Baugiaci confecte super conventionibus et gardis Pristiaci et Bisiaci inviolabiliter observentur Item concordatum est quod Celerarius Trenorchiensis et Prior de Villario qui pro tempore fuerint in hominibus suis delinquentibus in terris et suis mansis existentibus in terra Baugiaci omnimodam juridictionem habeant et cognitionem exceptis viis publicis villis franchis et aliis criminibus quibuscumque que mutilationem membrorum vel ultimum supplicium infligunt vel infligere possunt in quibus casibus exceptis juridictio cognitio et punitio ad Dominum Baugiaci plenarie pertinebunt hoc salvo quod bona damnati ad mortem tam mobilia quam immobilia ad dictos Priorem et Celerarium pertinebunt De adulteriis vero hominum Prioris de Villario et Cellerarii Trenorchiensis adulterantium in terris eorumdem ita est concordatum quod cognitio eorum et punitio ad dictos Priorem et Celerarium debent pertinere et nos Dominus Baugiaci in eis nihil possumus reclamare De appellationibus vero hominum Prioris Bisiaci et Prioris de Villario et Celerarii Trenorchiensis interpositis a sententiis eorumdem non ad nos Dominum Baugiaci sed ad nos Abbatem appellabitur De juridictione vero cimiteriorum nihil est immutatum Concordatum est etiam quod nos Dominus Baugiaci assideamus et assignemus domui de Chevroux septem libras viennenses annui redditus in recompensationem terrarum dicte domus quas stagnum nostrum de Chevroux occupavit Item concordatum est quod nos Dominus et Domina Baugiaci et heredes seu successores nostri non possumus petere de cetero aliquam pecunie quantitatem occasione cessationis solutionis septem librarum matisconensium non levatarum multis temporibus a nobis et predecessoribus nostris de summa vigintisex librarum matisconensium nomine taillie pro garda contentatum in litteris super garda Bisiaci confectis et quod tenor dicte littere sigillis dictorum Abbatis et Conventus sigillate et super dicta garda Bisiaci confecte suam habeant de cetero roboris firmitatem Concordatum est etiam quod super dictis septem libris matisconensibus de summa dictarum vigintisex librarum matisconensium nobis Domino et Domine Baugiaci debitarum pro garda Bisiaci ubi et qualiter de cetero levari debeant per probos viros hinc inde electos de plano cognoscatur et etiam decidatur Super mansis vero Bisiaci de garda nostra Domini Baugiaci vel parte eorum vacantibus vel vacante tenor littere super garda Bisiaci confecte plenius observetur Item concordatum est quod nos Dominus et Domina Baugiaci pro nobis et gentibus nostris faciamus et emendemus dicto Domino Abbati de bobus roncinis et aliis pignoribus captis apud Pristiacum Caprosium et Bisiacum seu alibi de bonis et rebus dictorum Abbatis et Conventus seu hominum suorum usque ad tempus confectionis presentium litterarum quidquid per reverendum in Christo Patrem Dominum Petrum Dei gratia Matisconensem Episcopum fuerit ordinatum Item sciendum est quod usagio dicte tertie partis nemorum predictorum prout limitata est de consensu nostro omnium partium predictarum que limitatio talis est et distincta per lapides et per cruces In nemore de Juchaut c Item concordatum est quod de omnibus damnis et injuriis hinc inde illatis usque ad tempus confectionis presentium litterarum sit de cetero pax et finis hiis tamen salvis super quibus dictus Dominus Episcopus Matisconensis debet ordinare prout superius est expressum omnes autem conventiones et concordias superius nominatas et earum singulas promittimus nos predictus pro nobis et successoribus nostris et nos frater Renaudus Hostelatius Trenorchiensis et frater Humbertus de Symoyriaco Prior de Stella Procuratores Prioris et Conventus Trenorchiensis procuratorio nomine eorumdem et in animas eorumdem prefatis Domino et Domine et nos prefatus Dominus et Domina Baugiaci pro nobis et heredibus seu succesforibus nostris per juramenta nostra super sancta Dei Evangelia corporaliter prefata a nobis omnibus superius nominatis et per stipulationem solemnem firmiter tenere et inviolabiliter observare videlicet nos prefata Domina pro posse nostro nec contravenire per nos vel per alium facto vel verbo in judicio vel extra judicium nec contra venire volenti prebere consensum immo nos apponemus pro viribus contra omnes Promittimus etiam nos Dominus et Domina modo predicto dictis Abbati et Conventui quod predictas conventiones et concordias faciemus a Castellanis et Prepositis nostris ac aliis officialibus seu servientibus nostris et hominibus castellanie Cuysiriaci preter illos qui superius sunt excepti firmiter observari Volumus autem et concedimus nos Dominus et Domina Baugiaci supradicti quod venerabiles viri Lugdunensis Cabilonensis et Matisconensis Officiales quorum jurisdictioni et potestati nos et nostros subjicimus in hac parte si nos defecerimus in observatione predictarum conventionum vel alicujus ipsarum ipsi compellant nos et nostros heredes seu etiam successores per censuram ecclesiasticam in personas nostras et per interdictum in terras nostras ad observationem omnium et singulorum premissorum Hoc tamen acto et concordato quod nos prefatus Dominus Baugiaci non possimus excommunicari vel interdici per dictos Officiales vel aliquem ex ipsis quamdiu erimus absentes per unam dictam extra terram nostram Baugiaci nisi preventi essemus monitione vel citatione et quod super emergentibus questionibus circa predicta vel aliqua de predictis Procurator vel defensor noster Domini et Domine Baugiaci et heredum seu successorum nostrorum admittatur ad jurandum vel quod mittatur ad nos principales tanquam ad egregias personas ad recipiendum juramentum nostrum vel successorum nostrorum si hoc maluerit Procurator dictorum Abbatis et Conventus Ita tamen quod de plano et sine strepitu judicii in hujusmodi questionibus procedatur Volumus autem et concedimus nos prefati Dominus et Domina quod Baillivus Matisconensis qui pro tempore fuerit si contingat nos sustinere sententiam excommunicationis vel interdicti in terram nostram per duos menses siquam super predictis fieri contingeret compellat nos et heredes seu successores nostros ex tunc in antea ad observationem omnium et singulorum premissorum et quoad casum premissum supponimus nos et nostros ac etiam terram nostram juridictioni et potestati Domini Regis Francie et Baillivi supradicti Super hiis autem omnibus universis et singulis renunciamus nos omnes predicti Abbas et Procuratores pro nobis et successoribus nostris Dominus et Domina pro nobis et successoribus nostris ex certa scientia et sub prestitis juramentis omni exceptioni doli metus et in factum conditioni sine causa minoris etatis beneficio cujuslibet restitutionis in integrum subsidio privilegio dotis et hypotheca vel etiam juri dicenti subjicientem se aliene juridictioni ante litem contestatam posse penitere utriusque juris auxilio canonici et civilis omnique actioni et exceptioni juris et facti que nobis et nostris adveniendum contra predicta vel aliquid de predictis possent competere vel prodesse juri etiam dicenti generalem renuntiationem non valere in quorum omnium robur et testimonium nos Abbas et conventus predicti pro nobis Priore et Cellerario predictis et nos Dominus et Domina Baugiaci supradicti sigilla nostra presentibus duximus apponenda rogantes predictos Officiales Lugdunensem Cabilonensem et Matisconensem ut sigilla sua vel curiarum suarum presentibus litteris apponant Rogamus etiam sigillum Regis Francie in Baillivia Matisconensi presentibus litteris apponi una cum sigillis predictis Et nos prefati Officiales in quorum presentia predicte partes confesse sunt omnia premissa et singula esse vera et juraverunt omnia et singula prout superius expressa sunt se attendere et servare sigilla curiarum nostrarum et Reynaudus de Villareys Canonicus Matisconensis tenens sigillum Regis Francie in Baillivia Matisconensi nos ipsum sigillum ad preces et ad instantiam omnium predictarum principalium personarum nobis dictis Officialibus oblatas per easdem principales personas et ad preces dictarum principalium personarum nobis dicto Reynaudo oblatas per Gaufridum Bergerii de Matiscone Clericum mandatum et juratum nostrum in cujus presentia omnia predicta acta sunt prout constat nobis per relationem dicti Gaufridi cui super hiis et aliis fidem plenarium adhibemus presentibus litteris una cum sigillis predictis apponimus in robur et testimonium omnium premissorum Datum et actum anno Domini millesimo ducentesimo octuagesimo primo mense Julii